Polsfractuur - Orthopedie

Scaphoïdfractuur

Wat is een scaphoïdfractuur?

Het scaphoïd is een van de kleine botten ter hoogte van de pols en maakt deel uit van de handwortelbeentjes, het bevindt zich aan de basis van de duim. Het scaphoïd kan breken bij een val op een gestrekte hand.

Pijn en zwelling worden ervaren aan de duimzijde van de pols, vooral bij beweging. Aangezien de pijn mogelijk niet zo hevig is, kan dit worden verward met een polsverstuiking. Directe medische aandacht is vereist, omdat uitstel van behandeling verdere problemen kan veroorzaken.

Diagnose vereist röntgenfoto’s, die helaas niet altijd direct een breuk kunnen aantonen. Een breuk die niet wordt opgemerkt of zichtbaar is op een röntgenfoto, wordt een occulte fractuur genoemd. Wanneer het doorgemaakte trauma, de symptomen en het klinisch onderzoek suggestief zijn voor een scaphoidfractuur maar er geen breuk te zien is op de röntgenopnamen moeten deze na enkele weken worden herhaald, of er kan een CT- of MRI-scan worden uitgevoerd. Een CT- of MRI-scan geeft een duidelijker beeld van het scaphoïd en helpt de orthopedisch chirurg bij het stellen van een nauwkeurige diagnose. Deze scans kunnen breuken detecteren die op een röntgenfoto gemist worden.

Zodra de diagnose is gesteld, hangt de behandeling af van het type breuk en of deze stabiel, instabiel of verplaatst is. Het belangrijkste doel van de behandeling van scaphoïdfracturen is het laten genezen van de breuk, wat de pijn verlicht, de functie maximaliseert en het ontstaan van posttraumatische arthrose voorkomt. Als het scaphoïd gebroken is, kunnen de bloedvaten die het bot van voedingsstoffen voorzien ook beschadigd raken. Dit maakt het scaphoïd vatbaar voor non-union, een situatie waarbij de breuk niet geneest.

In sommige gevallen kunnen scaphoïdfracturen conservatief worden behandeld met een brace of gips. Andere gevallen vereisen mogelijk chirurgische fixatie met een schroef of pinnen om het bot te stabiliseren. Chirurgie is meestal aangewezen als de breuk verplaatst is (wanneer de uiteinden van het bot uit hun juiste positie zijn verschoven) of instabiel is. Als er sprake is van een non-union, is chirurgie ook noodzakelijk.

Symptomen

De symptomen van een scaphoidfractuur zijn vaak subtiel, maar kunnen het volgende omvatten:

Pijn aan de duimzijde van de pols, vooral bij druk of beweging.
Zwelling en gevoeligheid in de pols.
Beperkte beweeglijkheid van de duim en pols.
Soms geen duidelijke zwelling, waardoor de breuk onopgemerkt kan blijven.

Diagnose

Als een scaphoidfractuur wordt vermoed, zal uw arts:

Een lichamelijk onderzoek uitvoeren, waarbij specifiek op drukpijn in de pols wordt gecontroleerd.
Röntgenfoto’s laten maken om de breuk in beeld te brengen. Soms zijn de breuken op een eerste foto niet zichtbaar.
Indien nodig aanvullende beeldvorming zoals een CT-scan of MRI laten maken.

Het is belangrijk een scaphoidfractuur snel te diagnosticeren om complicaties te voorkomen.

Behandeling

De behandeling van een scaphoidfractuur hangt af van de locatie en ernst van de breuk:

Niet-verplaatste breuk: Meestal wordt de pols geïmmobiliseerd met een gipsverband voor 6 tot 12 weken. Regelmatige controle is nodig om het herstel te volgen.
Verplaatste breuk: Een operatie kan nodig zijn. Hierbij worden schroeven of pinnen geplaatst om de botdelen op hun plek te houden.

Herstel en revalidatie

Genezingstijd: Het scaphoïd geneest langzaam vanwege de beperkte bloedtoevoer naar het bot. Dit kan 3 tot 6 maanden duren.
Revalidatie: Fysiotherapie kan nadien helpen om de beweeglijkheid en kracht van uw pols terug te krijgen.
Complicaties: Zonder juiste behandeling kan er een slechte genezing optreden, wat kan leiden tot chronische pijn, artrose, of beperkte polsfunctie.